Η Le Monde για τα μεταλλεία χρυσού στην Χαλκιδική

Από την Le Monde

Στην Ελλάδα, το χωριό Ιερισσός εναντιώνεται στο άνοιγμα των μεταλλείων χρυσού

Η χρεωμένη Ελλάδα έχει στο υπέδαφός της χρυσό. Αυτό θα έπρεπε να είναι ένα καλό νέο, αλλά στο χωριό των αδάμαστων Ελλήνων της Ιερισσού, μερικά χιλιόμετρα   από την είσοδο του Αγίου Όρους, η αναβίωση των μεταλλείων βιώνεται σαν  καταστροφή. «Όχι στα μεταλλεία χρυσού», γράφει το πανό στο κέντρο του χωριού με τους 3.000 κατοίκους. Οι συγκρούσεις με την αστυνομία είναι πια συχνές στο δάσος των Σκουριών στην περιοχή αυτή της Χαλκιδικής, 100 χιλιόμετρα ανατολικά της Θεσσαλονίκης, στα βόρεια της χώρας.

Για τον Χρήστο Πάππα, τον Τόλη Παπαγεωργίου, τον Κώστα Ευθυμίου, την Μαρία Καδόγλου, είναι αγώνας μιας ζωής. Εδώ και χρόνια αγωνίζονται ενάντια στο ρίσκο της ρύπανσης της όμορφής τους Χαλκιδικής με τα δασωμένα βουνά της και με τα δέντρα να φτάνουν τα λουλούδια τους μέχρι την θάλασσα. Αγωνίζονται στα δικαστήρια, στα ΜΜΕ και επί τόπου. Πάλεψαν με την μία πίσω απ’ την άλλη, τις μεταλλευτικές εταιρείες αλλά σήμερα έχουν απέναντι ακόμα έναν καινούργιο αντίπαλο, πιο δύσκολο να χτυπηθεί: την οικονομική κρίση.

«Κίνδυνος για το περιβάλλον»

Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να εκμεταλλευτεί τον φυσικό πλούτο και ειδικά τον ορυκτό, ο οποίος αφθονεί στο υπέδαφος της Χαλκιδικής, για την ενίσχυση των επενδύσεων και την δημιουργία θέσεων εργασίας, όταν η ανεργία ανέρχεται στο 25% του ενεργού πληθυσμού. Ο νέος ιδιοκτήτης των μεταλλείων, η Καναδική Eldorado Gold, διπλασίασε τον αριθμό των εργαζομένων από 400 σε 800 σε λιγότερο από ένα χρόνο.

Υπόσχεται 1.500 θέσεις εργασίας όταν οι δραστηριότητες θα είναι σε πλήρη λειτουργία στις εγκαταστάσεις σε Στρατώνι – Σκουριές - Ολυμπιάδα. Χωρίς να υπολογίσουμε καμιά εκατοστή σεκιουριτάδες που προσλήφθηκαν για να προστατεύουν τις εγκαταστάσεις από τους αντιτιθέμενους. 630 εκατομμύρια δολάρια (487 εκατομμύρια ευρώ) πρέπει να επενδυθούν σε πέντε χρόνια.

Η καναδική εταιρεία σχεδιάζει την επαναλειτουργία του μεταλλείου της Ολυμπιάδας, κοντά στον τόπο που γεννήθηκε ο Αριστοτέλης. Το μεταλλείο χρυσού έκλεισε το 2002 μετά την απόφαση του Συμβουλίου του Κράτους που αναγνώριζε τον «κίνδυνο για το περιβάλλον». Ήταν μια μεγάλη νίκη για τους αντιπάλους των μεταλλείων που πέτυχαν να μπλοκάρουν όλα τα σχέδια.

Η διαμαρτυρία έχει σαφώς μετριασθεί στην Ολυμπιάδα, όπου ένα μέρος των κατοίκων είναι ευτυχές που θα ξαναβρεί τις χαμένες θέσεις εργασίας.

Οι νέοι εκμεταλλευτές έβαλαν ήδη μπρος με την τεράστια απόθεση αποβλήτων ενός χιλιομέτρου μήκους και 100-200 μέτρων πλάτους που ήταν στο έλεος της βροχής και του αέρα από το 1995. Έβγαλαν 2,7 εκατομμύρια τόνους για επανεπεξεργασία. Το τμήμα που περιέχει μέταλλα πουλήθηκε και το υπόλοιπο χρησιμοποιείται στην παραγωγή τσιμέντου ή για την αναγόμωση των παλιών στοών του μεταλλείου.

Η Eldorado Gold εκμεταλλεύεται επίσης το μεταλλείο του Στρατωνίου που περιέχει λίγο χρυσό, αλλά έχει άργυρο, μόλυβδο και ψευδάργυρο. Σήμερα, κατεβαίνεις εκεί με 4×4.

Οι εργάτες σκάβουν το βράχο με μια ισχυρή μηχανή. Ο Νίκος, πρώην ναυτικός, εργάζεται χωρίς να βλέπει το φως της μέρας. Κερδίζει το 1500 ευρώ τον μήνα: «Όταν μάθαμε στην αρχή της φετινής χρονιάς πως υπάρχει νέος επενδυτής, το χαμόγελο ξαναγύρισε στα πρόσωπά μας».  
Μεταξύ των μεταλλωρύχων, των οικογενειών τους και των κατοίκων της Ιερισσού, οι σχέσεις είναι τεταμένες.  «Τα μεταλλεία θα δημιουργήσουν μερικές εκατοντάδες θέσεις εργασίας, εξηγεί ο Τόλης Παπαγεωργίου,  αλλά θα χαθούν χιλιάδες άλλες στον τουρισμό και στην γεωργία καθώς το οικοσύστημα της περιοχής θα καταστραφεί».

Η ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΞΟΡΥΞΗ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ το 2014

Ο μεγαλύτερος φόβος των κατοίκων είναι το σχέδιο για το νέο μεταλλείο χαλκού και χρυσού στο δάσος των Σκουριών και η άδεια έρευνας που έχει η Eldorado Gold για ερευνητικές γεωτρήσεις σε τοποθεσίες. Σε μερικά χιλιόμετρα απόσταση μεταξύ τους. Οι κάτοικοι που αντιδρούν δεν πείθονται, «Θέλουν να μετατρέψουν, την πιο πράσινη περιοχή της Ελλάδας, σε λεκάνη αποβλήτων»

Η καναδική εταιρεία δεν καθυστερεί. Άρχισε να κόβει το δάσος των Σκουριών. Ο κρατήρας της εξόρυξης θα έχει διάμετρο 700 μέτρων.  Η ανοικτή εξόρυξη θα πρέπει να αρχίσει το 2014 και για τα τέσσερα χρόνια, για να ακολουθήσει υπόγεια για άλλα είκοσι χρόνια. Η εταιρεία βεβαιώνει πως το όρυγμα θα ξαναπληρωθεί με το χώμα που βγήκε από την εξόρυξη αφού προηγουμένως το επεξεργαστεί.

Ένας από τους κυριότερους λόγους της ανησυχίας είναι ότι πρέπει να εξορυχθεί πολύ χώμα και πέτρα για να βγει το μετάλλευμα και κυρίως ο χρυσός: ένας τόνος για να βγεί μερικά γραμμάρια χρυσού. Οι Καναδοί βεβαιώνουν πως θα είναι προσεκτικοί. Στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που εγκρίθηκε από την κυβέρνηση, αλλά αμφισβητείται από τους οικολόγους, δεσμεύονται να αναδασώσουν το κατεστραμμένο δάσος, όταν τελειώσει η εκμετάλλευση.

Δεν θα χρησιμοποιήσουν κυάνιο. "Θα κρατήσουμε τις δεσμεύσεις μας και δώσαμε 50 εκ. ευρώ εγγύηση στο κράτος", εξηγεί ο αντιπρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της εταιρείας Eduardo Moura. Θα ελεγχόμαστε αυστηρά. Οι οικολόγοι είναι δύσπιστοι : "Το Ελληνικό κράτος δεν έχει κανένα εργαλείο να κάνει ελέγχους. Οι εταιρείες κάνουν ότι θέλουν", εξηγεί ο Ξενοφών Ζήσης, μέλος των Οικολόγων-Πράσινων της Θεσσαλονίκης.

"Εάν μπορούσαν να μας αποδείξουν ότι είναι δυνατόν να γίνει η εκμετάλλευση χωρίς κίνδυνο για το περιβάλλον, θα ήμασταν σύμφωνοι", βεβαιώνει ο Χρήστος Πάπας. Μετά τις συγκεντρώσεις ενάντια στα μεταλλεία, ο Χρήστος, ο Τόλης, ο Κώστας και άλλοι βρίσκονται στην ταβέρνα και συζητούν για τους παλιούς καλούς καιρούς. Αναμνήσεις από μια Ελλάδα που χάνεται, και που δεν θέλουν να τις δουν να σκεπάζονται κάτω από ένα βουνό από χρυσάφι.

Του ειδικού απεσταλμένου Alain Salles, Ιερισσός, Στρατώνι, (Ελλάδα)