Καταστροφική διαρροή αποβλήτων στο μεταλλείο του Mount Polley

Posted on 11/08/2014 by soshalkidiki

Αστοχίες συμβαίνουν και στον πολιτισμένο Καναδά, με την αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία και με κρατικούς μηχανισμούς που λειτουργούν στοιχειωδώς. Γιατί κι εκεί, όπως παντού, οι εξορυκτικές εταιρείες έχουν μόνο στόχο το κέρδος. Το Mount Polley σε λίγα διαφέρει απ΄τον Κάκκαβο και η Imperial Metals σε λίγα διαφέρει από την Eldorado Gold. Τα ίδια μέταλλα, σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις. Η ίδια ιδέα απόθεσης αποβλήτων σε τεράστιες λίμνες με υπερμεγέθη φράγματα, σε ευαίσθητα οικοσυστήματα. Μήπως βλέπουμε σκηνές από το μέλλον μας;

Στις αναλύσεις ρίσκου, ο κίνδυνος μετριέται με την πιθανότητα και το μέγεθος της πιθανής ζημιάς: μεγάλη πιθανότητα μικρής ζημιάς ή μικρή πιθανότητα μεγάλης καταστροφής. Για τα εξορυκτικά σχέδια του τύπου και μεγέθους της Eldorado Gold στη Β.Α. Χαλκιδική, το ρίσκο μεταφράζεται σε “μεγάλη πιθανότητα μεγάλης καταστροφής”. Και η εγγυητική ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ που έχει καταθέσει η Eldorado Gold – όταν η Imperial Metals χρειάζεται 400 εκατ. δολάρια για μια στοιχειώδη αντιμετώπιση της καταστροφής που προκάλεσε – σε περίπτωση παρόμοιου ατυχήματος δε θα φτάσει ούτε για τα έξοδα καθαρισμού των γραφείων της εταιρείας.

Ο αγώνας μας πρέπει να συνεχιστεί μέχρι την τελική νίκη. Γιατί εμείς ξέρουμε …. κι έχουμε ευθύνη για τον τόπο.

Με στοιχεία από το Canada Mining Watch:

Καταστροφική διαρροή αποβλήτων στο μεταλλείο του Mount Polley

Στις 5 Αυγούστου, περίπου 10 δισεκατομμύρια λίτρα λυμάτων και 5 δισεκατομμύρια λίτρα στερεών αποβλήτων, διέρρευσαν από τα τέλματα αποβλήτων του μεταλλείου της Imperial Metals στο Mount Polley, British Columbia στον Καναδά. Το ρέμα στο οποίο διέρρευσαν τα μεταλλευτικά απόβλητα έχει καταστραφεί ολοσχερώς, μέρος των αποβλήτων έχει συσσωρευτεί στη λίμνη Polley, ενώ απόβλητα και συντρίμμια συνέχισαν τη ροή τους προς τη λίμνη Quesnel. Η περιοχή έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και τέθηκε σε ισχύ προληπτική απαγόρευση χρήσης τόσο επιφανειακών όσο και υπόγειων υδάτων.

Τί είναι τα απόβλητα και τί υπήρχε στα τέλματα αποβλήτων;

 

Μεταλλευτικά απόβλητα είναι ότι απομένει από την επεξεργασία του ορύγματος. Στις περιπτώσεις, όπως αυτή του Mount Polley, όπου τα επιθυμητά μέταλλα (εν προκειμένω χρυσός και χαλκός) βρίσκονται στο όρυγμα σε ποσοστό μικρότερο του 1%, παράγονται μεγάλες ποσότητες αποβλήτων από την επεξεργασία των 20.000 τόνων ορύγματος ανά ημέρα (σημ. για τις Σκουριές προβλέπονται 24.000 τόνοι/ημέρα). Κατά την επεξεργασία, ο όρυγμα αναμειγνύεται με νερό και αντιδραστήρια ώστε να απομονωθεί ο χρυσός και ο χαλκός, και ο εναπομείναντας πολτός εναποτίθεται στα τέλματα αποβλήτων.

Τα τέλματα αποβλήτων στο Mount Polley δεν είναι μια λιμνούλα – είναι σχεδόν 2 τετραγωνικά χιλιόμετρα με περίμετρο 5 χιλιομέτρων.

Τα τέλματα αποβλήτων συχνά περιέχουν μέταλλα όπως μόλυβδο, υδράργυρο, αρσενικό, κάδμιο και σελήνιο, τα οποία είναι τοξικά όταν εκλυθούν στο περιβάλλον.

Ποιές είναι οι επιπτώσεις της διαρροής;

 

Η πιο εμφανής επίπτωση είναι η καταστροφή 10 χιλιομέτρων ποταμών. Ένας παραπόταμος, με πολλά είδη ψαριών, έχει θαφτεί εξ΄ολοκλήρου σε απόβλητα και δέντρα που παρασύρθηκαν. Ακόμη κι αν είναι εφικτή η αποκατάσταση, κάτι τέτοιο θα απαιτούσε απομάκρυνση των αποβλήτων, αποκατάσταση της κοίτης, αποκατάσταση της βλάστησης και καθαρισμό των υδάτων που θα υποστηρίξουν ένα υγιές οικοσύστημα.

Είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζουμε ποιές θα είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της διαρροής για τα υδάτινα οικοσυστήματα. Μεγάλο μέρος των αποβλήτων συσσωρεύονται στα ιζήματα και δεν ανιχνεύονται σε δείγματα επιφανειακών νερών. Τα ψάρια, και ιδιαίτερα ο σολομός, είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στα συστατικά των αποβλήτων, και χρειάζεται πολύ δουλειά για να αξιολογηθούν οι κίνδυνοι.

Η διαρροή είχε επίσης σημαντικές συναισθηματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις, με το σοκ και τη θλίψη που προκαλεί το βίωμα μιας τέτοιας καταστροφής.

Η τοπική κοινωνία βρέθηκε επίσης υπό πίεση με την άμεση απώλεια 300 θέσεων εργασίας και την αβεβαιότητα για το αν και πότε θα ξαναλειτουργήσει το μεταλλείο.

Το οικονομικό κόστος καθαρισμού της διαρροής θα είναι σημαντικό και υπολογίζεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Στις εξορυκτικές εταιρείες επιβάλλεται να προκαταβάλουν χρηματικές διασφαλίσεις για καθαρισμό ρουτίνας μετά το τέλος της λειτουργίας του μεταλλείου. Δυστυχώς αυτό το κόστος δε δημοσιοποιείται. Σύμφωνα με πανεπιστημιακή έρευνα, αυτά τα ποσά δεν επαρκούν για την αποκατάσταση μετά το κλείσιμο του μεταλλείου, πόσο μάλλον για την αντιμετώπιση μεγάλων καταστροφών. Ο πρόεδρος της εξορυκτικής εταιρείας δήλωσε “Δεσμεύομαι στα πλαίσια των δυνατοτήτων μου. Αν πρόκειται για 400 εκατ. δολάρια, τότε πρέπει να συνεχίζουμε τη λειτουργία των μεταλλείων μας ώστε να βρούμε τα χρήματα που θα καλύψουν τον καθαρισμό. Δεν έχουμε 400 εκατ. δολάρια στην τράπεζα, θα πρέπει να συνεχίσουμε τη λειτουργία μας ώστε να τα βρούμε”

Αν η εταιρεία δε χρηματοδοτήσει την αποκατάσταση και τον καθαρισμό, οι πολίτες θα απομείνουν με το οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος της διαρροής.

Τί μπορεί να προκάλεσε την αστοχία;

 

Τα απόβλητα σε τέλματα όπως αυτό στο Mount Polley, παραμένουν κορεσμένα και δε συνδέονται μεταξύ τους. Ένα ρήγμα σημαίνει ότι νερό και στερεά ρέουν μαζί έξω από το τέλμα. Δεν απαιτείται μεγάλο ρήγμα για να ξεκινήσει η διαδικασία. Η δήλωση της εταιρείας ότι το ρήγμα ήταν πολύ μικρό σε σχέση με το συνολικό μήκος του φράγματος, είναι απολύτως άσχετη.

Καταστροφικές αστοχίες είναι ένα εγγενές ρίσκο σε μεγάλα φράγματα αποβλήτων. Ο κίνδυνος αυξάνεται με το μέγεθος και το ύψος του φράγματος καθώς και με την ποσότητα νερού σε σχέση με τα στερεά που αποτίθενται. Όσο εκμεταλλευόμαστε ορύγματα με μικρές συγκεντρώσεις μετάλλων, τόσο μεγαλώνουν τα μεγέθη των τελμάτων αποβλήτων και κατά συνέπεια και οι κίνδυνοι.

Τα φράγματα που κατασκευάζονται σύμφωνα με τις καναδικές προδιαγραφές θεωρητικά είναι σε θέση ν’ αντέξουν ακραία καιρικά φαινόμενα και σεισμούς. Το φράγμα στο Mount Polley κατασκευάστηκε το 1997, και αξιολογήθηκε ως ασφαλές το 2004. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ακραία καιρικά ή σεισμικά φαινόμενα συνέβαλαν στην αστοχία. Υπάρχουν όμως αποδείξεις ότι η εταιρεία ξεπέρασε τα επιτρεπόμενα όρια εναπόθεσης. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι αυτό που έγινε δεν μπορούσε να προβλεφθεί, αλλά τα δεδομένα τη διαψεύδουν.

Θα μπορούσε αυτό να συμβεί σε άλλες περιοχές;

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαρροή αποβλήτων στον Καναδά, αλλά σίγουρα δεν είναι η πρώτη. Μόλις πέρσι, 31 Οκτωβρίου του 2013, 670 εκατομμύρια λίτρα αποβλήτων διέρρευσαν από ανθρακωρυχείο στον ποταμό Athabasca.

Σε κάθε περίπτωση που έχουμε συνδυασμό επικίνδυνης διαχείρισης αποβλήτων, μια χαλαρή κυβέρνηση και μια εταιρεία που ξεπερνά τα όρια, είναι πολύ πιθανό να υπάρξει αστοχία.

Ένα άλλο σημαντικό θέμα με τα τέλματα αποβλήτων είναι ότι παραμένουν στην περιοχή για πάντα, με αποτέλεσμα η πιθανότητα αστοχιών να αγγίζει, με το πέρασμα του χρόνου, τη βεβαιότητα.