Η ύβρις, η Ιαπωνία και ο χρυσός

Αν και ένας στίχος του Οδυσσέα Ελύτη από την «Μαρία Νεφέλη» λέει πως: «Όταν η συμφορά συμφέρει, λογάριαζέ την για πόρνη», ο πειρασμός είναι μεγάλος να μην κάνουμε σκέψεις και να μην συνδέσουμε την συμφορά που βρήκε αυτές τις μέρες την μακρινή Ιαπωνία με την απόπειρα δημιουργίας της μεταλλουργίας χρυσού στην περιοχή μας.
Και ο μεν σεισμός είναι της φύσης πράγμα, δεν μπορείς να τον αποτρέψεις. Μπορείς μόνο να πάρεις τα μέτρα σου ώστε όταν έρθει να έχεις τις λιγότερες συνέπειες. Ο τόπος μας δυστυχώς έχει τέτοια εμπειρία. Στην Ιερισσό, αλλά και στα γύρω χωριά, ζουν ακόμα άνθρωποι που επέζησαν του μεγάλου σεισμού του 1932 και θυμούνται ακόμα.
Ο πυρηνικός όλεθρος όμως είναι πράγμα του ανθρώπου, αποκλειστικά του ανθρώπου και της υπερφίαλης αλαζονείας του. Ένας δε φιλόσοφος λέει πως: «στην ιστορία της ανθρωπότητας, ο άνθρωπος, όσο μεγαλύτερες φυσικές δυνάμεις γνώρισε και κατείχε, τόσο μεγαλύτερες συμφορές προξένησε». Ο εικοστός αιώνας είναι αδιάψευστος μάρτυρας αυτής της διαπίστωσης (θάλαμοι αερίων, Χιροσίμα, orange agent).
Η Ιαπωνία, κατ’ εξοχήν χώρα της επιστήμης και της τεχνολογίας, της πρόβλεψης, της πειθαρχίας και της οργάνωσης, δείχνει με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, ότι όλα αυτά, λίγη σημασία έχουν όταν η φύση «θυμώσει» με τις προκλήσεις του ανθρώπου. Και η πυρηνική ενέργεια είναι μία πρόκληση του ανθρώπου προς την φύση, είναι μία ύβρις.
Εμείς εδώ, στον μικρό τόπο μας, είδαμε διαχρονικά τα σημάδια του «θυμού» της φύσης για τις αλόγιστες παρεμβάσεις μας.
• Τα τελευταία χρόνια μόνον είχαμε δυό-τρεις πλημμύρες, με αποκορύφωμα την περσινή στο Στρατώνι που ακόμα δεν έκλεισε τις πληγές του.
• Στον κόλπο της Ιερισσού έχουν συσσωρευθεί εκατομμύρια τόνοι ιζήματα από τα απόβλητα που χυνόταν στην θάλασσα μέχρι το 1976.
• Οι όξινες απορροές που έχουμε από τις μεταλλευτικές στοές, είναι η μόνιμή μας «νεφροπάθεια».
• Οι λίμνες που χάσκουν πάνω από το Στρατώνι, γεμάτες δηλητήρια, είναι μια μόνιμη απειλή, έρμαια στην διάθεση των φυσικών δυνάμεων.
Κι όλα αυτά θα λέγαμε πως είναι προειδοποιήσεις γιατί δεν συνετιζόμαστε και επιμένουμε στην ίδια ανόητη ταχτική: «Να πάρουμε όσο μπορούμε πιο πολλά από την φύση, όσο μπορούμε πιο γρήγορα». Αν αυτό δεν είναι δείγμα της ανθρώπινης ματαιοδοξίας, της ανευθυνότητας και του φιλοτομαρισμού, τότε τι είναι;
Επιμένουμε, τώρα που ο χρυσός «έχει τιμή», να «κάνουμε την αρπαχτή», ο καθένας ανάλογα με την θέση του στην εργοστασιακή πυραμίδα (άλλος για το μεροκάματο, άλλος για το θησαυροφυλάκιο). Να τα «αρπάξουμε» εμείς τώρα και αν οι επόμενοι δεν έχουν νερό, μέχρι τότε βλέπουμε, μπορεί να βρεθεί τίποτε άλλο.
Κι αυτή είναι η μία διάσταση, γιατί υπάρχει και η άλλη: η κοινωνική τραγωδία που ήδη έκανε την εμφάνισή της, με τον εμφύλιο διχασμό μεταξύ γειτόνων, φίλων, αδερφών.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που δεν πρέπει να μας διαφεύγει. Οι πολιτικοί μας, της Χαλκιδικής, είναι αλήθεια ότι γενικά στάθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων στην διαχείριση του όλου θέματος. Και όχι μόνον αυτό. Μερικοί προσπάθησαν ανεύθυνα να περιπαίξουν τον κόσμο, είτε κρυπτόμενοι για να τα «έχουν καλά με όλους», είτε «ελαφρά τη καρδία» τάχθηκαν με τα συμφέροντα της εταιρείας χωρίς να κάνουν τον κόπο να ακούσουν και την άλλη άποψη, χωρίς να διαβάσουν την ΜΠΕ, χωρίς να συμβουλευτούν ειδικούς. Ακόμα χειρότερα, υπάρχουν και άλλοι που συμμετείχαν στις μεθοδεύσεις να περάσει το πράγμα στα κρυφά. Τόση «λεβεντιά» μαζεμένη δεν είναι εύκολο να βρεθεί σε άλλον τόπο, καημένη Χαλκιδική.
Το ένστικτο του κόσμου όμως λειτούργησε και από τον ένα στον άλλο («γράφουν ιστορία οι παρέες») το κίνημα ενάντια στην επιβουλή γιγαντώθηκε. Βρέθηκαν σύμμαχοι, παραμερίστηκαν διαφορές, άνθρωποι ωρίμασαν μέσα σε λίγες μέρες, για να φτάσουμε στην Κυριακή του Μάρτη που μια λαοθάλασσα «έπνιξε» την Ιερισσό.
Αυτή η λαοθάλασσα του κόσμου είναι που θα καθαρίσει οσονούπω και την «κόπρο του Αυγεία» των πολιτικάντηδων του Νομού μας. Όλοι είδαμε και τους συμμάχους μας και τους νταβατζήδες μας. Η τιμιότητα και η ειλικρίνεια είναι το πρώτο ζητούμενο από τους πολιτικούς μας. Και την Κυριακή, πολλοί «εζυγίσθησαν, εμετρήθησαν και ευρέθησαν ελλιπείς».